22/06/10

Irlande: publicade la inchieste sul Bloody Sunday


Chê dai 15 di Jugn e je stade une zornade storiche pe Irlande dal Nord cuant che a son stadis rindudis publichis lis conclusions de Comission Saville che e à puartât indenant une inchieste sul sassinament di 14 manifestants a Derry ai 30 di Zenâr dal 1972. Daspò di 38 agns, duncje, e ven pandude in maniere uficiâl la veretât su chê che, a nivel internazionâl, e je cognossude tant che Bloody Sunday. La inchieste e je lade indenant par 12 agns e e à puartât al esam di 160 volums di provis, 2500 testemoneancis, cuasi un miâr di testemonis direts e plui di 200 tra regjistrazions audio e video. Lis conclusions de inchieste no lassin spazi a dubis: ta chê zornade i parecjadutiscj britanics a àn trat cuintri di personis disarmadis che a partecipavin a di une manifestazion pai dirits civîi, nissun di lôr al rapresentave une menace pai soldâts che prime di trai no àn nancje dât un avîs che a jerin par vierzi il fûc. Une stragje che – daûr des peraulis dal prin ministri britanic, David Cameron – no veve nissune reson e che no si pues justificâ. Denant dal Parlament di Londre Cameron al à ancje domandât scuse a non dal guvier britanic. Pes fameis des vitimis chê dai 15 di Jugn e je stade la zornade che si à ristabilide la veretât. Cun di fat, une prime inchieste, davuelte subite daspò dai fats, e veve dineât cualsisei responsabilitât de bande dal esercit e e veve presentât lis vitimis come membris dal IRA. Cussì, par rivâ a di une inchieste indipendente, lis fameis des vitimis a vevin vût di puartâ indenant une lungje bataie. La stragje dal Bloody Sunday e à vût un pês une vore impuartant intal conflit nordirlandês, cun di fat propit la indignazion e la rabie par chel maçalizi a vevin sburtât cetancj zovins a jentrâ intes filis dal IRA e a radicalizâ la lote cuintri dal esercit britanic.

Font: BBC, 15/06/10; The Guardian, 15/06/10


Nessun commento: